Regelmatig zie je in het nieuws berichten voorbij komen over de AOW-leeftijd. Vroeger was die altijd gelijk aan 65 jaar maar de laatste jaren is hij langzaam aan het stijgen. Het idee is dat de stijgende levensverwachting terug te zien is in de AOW-leeftijd. Naast je AOW krijg je ook een aanvullend pensioen via je werkgever. Als je hebt gewerkt en daarbij pensioen hebt opgebouwd, natuurlijk. Ten slotte kun je ook nog zelf iets geregeld hebben. Dat aanvullende pensioen zal in de regel ingaan rond de AOW-leeftijd. Voor wat je zelf hebt geregeld, kun je binnen bepaalde grenzen zelf kiezen wanneer het ingaat. Maar wanneer start je nu eigenlijk met pensioen opbouwen?
Wanneer start de opbouw van de AOW
Toen de AOW-leeftijd nog vast lag op 65 jaar, was het eenvoudig. De opbouw startte op je vijftiende en elk jaar bouwde je 2% op. Tussen de start van de opbouw en van de uitkering zat precies vijftig jaar dus bouwde je in die periode een volledige AOW-uitkering op. Natuurlijk moest je wel aan de voorwaarden voldoen, zoals dat je in Nederland moest wonen. Voldeed je hier niet aan, dan was de opbouw minder.
Vanaf 2013 is de AOW-leeftijd gaan stijgen naar 67 jaar. Zodra deze leeftijd is bereikt, zal hij de levensverwachting gaan volgen. Dat gebeurt in 2024. Nu al ligt vast dat de AOW-leeftijd tot en met 2027 op 67 jaar blijft. De opbouwperiode van vijftig jaar is blijven gelden. Wanneer je start met opbouwen hangt dus af van wanneer je AOW krijgt. Krijg je het op je 67e, dan start je op je 17e met opbouwen. Dit kan dus voor iedereen anders zijn. Bovendien weet je pas als je AOW-leeftijd vaststaat, wanneer je bent begonnen met opbouwen.
Eigenlijk is het een beetje vreemd om in het kader van de AOW te spreken over opbouw. Je spaart immers geen bedrag bij elkaar voor jezelf. Het bedrag aan AOW-premie dat je betaalt, gaat naar de mensen die nu al AOW ontvangen. Tegen de tijd dat jij aan de beurt bent, moet je maar hopen dat er nog voldoende werkenden zijn om jouw AOW te betalen. Wat wel weer leuk is, is dat je niets voor de AOW hoeft te doen. Ook als je nooit gewerkt hebt, krijg je het gewoon.
Vanaf wanneer ga je aanvullend pensioen opbouwen
Aanvullend pensioen bouw je op via je werkgever. Sommige werkgevers hebben geen pensioenregeling, dan bouw je ook niets op. Is er wel een pensioenregeling, dan start de pensioenopbouw zodra je in de regeling bent opgenomen. Dat hoeft niet altijd de dag te zijn waarop je in dienst treedt bij de werkgever. Zo kan er een minimale leeftijd gelden, bijvoorbeeld 21 jaar. Ben je jonger, dan moet je nog even wachten met pensioen opbouwen tot je die minimale leeftijd hebt bereikt. Ook is het mogelijk dat er een wachttijd geldt. Je gaat dan pas pensioen opbouwen als de wachttijd voorbij is. Deze wachttijd duurt maximaal twee maanden. Een uitzondering geldt als je via een uitzendbureau werkt, dan is de wachttijd maximaal zes maanden.
Zelf pensioen opbouwen
Uiteraard kun je altijd zelf een spaarpotje vullen om je pensioen later mee aan te vullen. Daar kun je mee beginnen zodra je wat geld over hebt. Je kunt het op verschillende manieren doen. Om er een paar te noemen:
- Sparen of beleggen
- Hypotheek aflossen
- Lijfrenterekening of -verzekering
Sparen of beleggen
Zelf geld op een rekening storten is veruit de gemakkelijkste manier om een kapitaaltje op te bouwen. Als je iets over hebt, stort je het en als je onverhoopt een keer tekort komt, kun je het er weer afhalen. Er zitten geen fiscale haken en ogen aan. Nou ja, eentje dan. Komt je gespaarde bedrag boven de drempelwaarde uit, dan ga je er vermogensrendementsheffing over betalen. Daar is overigens wel discussie over, omdat de overheid zichzelf probeert te verrijken door een onrealistisch hoog fictief rendement als basis voor de belastingheffing te gebruiken.
Hypotheek aflossen
Heb je een eigen woning met een hypotheek, dan kun je het geld dat je voor je pensioen wilt bewaren, ook in de stenen stoppen. Nu aflossen betekent later minder woonlasten. Daardoor kun je toe met een lager inkomen. Of je verkoopt je huis en koopt een goedkoper huis terug. Dan heb je opeens weer een grote zak geld beschikbaar. Op dit moment (begin 2022) is de overwaarde op je huis nog zo goed als belastingvrij. Hier is echter ook discussie over. Sommige partijen willen dat de overwaarde belast wordt in box 3, dus net zoals je vermogen in geld ook belast wordt. Maar daarvan is al aangetoond dat het niet eerlijk is. Ik ben dus benieuwd hoe dit gaat eindigen.
Lijfrenterekening of -verzekering
Een derde optie is om een lijfrenterekening of lijfrenteverzekering te openen. Hier zitten veel meer fiscale addertjes onder het gras. Als je een pensioengat hebt, kun je de ingelegde premie van de belasting aftrekken. Als je dan later de uitkering krijgt, is deze wel belast. Dat kan voordelig zijn als je na je pensionering minder belasting betaalt dan ervoor. Je hoeft echter niet de inleg af te trekken, je hoeft dan ook geen belasting over de uitkeringen te betalen.
Voor de uitkering gelden allerlei regels. Zo moeten de uitkeringen ingaan binnen een bepaalde termijn na het bereiken van de AOW-leeftijd en moeten ze een minimale duur hebben. Ik ga hier niet proberen alle regels precies uit te leggen, daarvoor verwijs ik je door naar de website van de belastingdienst.