Altijd moeite gehad met sparen? Dan is de coronacrisis voor jou misschien wel de oplossing geweest. Het CBS komt met cijfers over 2020, waaruit blijkt dat de gemiddelde bestedingen in 2020, na correctie voor inflatie, 3% lager waren dan in 2015 terwijl het gemiddelde inkomen bijna 13% hoger was. Dit vijfjaarlijkse budgetonderzoek naar de bestedingen van huishoudens levert interessante inzichten op in het effect van de coronacrisis op de uitgaven (en de spaarrekening) van consumenten.
Tijdens de coronacrisis moesten veel bedrijven noodgedwongen de deuren sluiten. Denk aan de horeca, de theaters en winkels. Ook het openbaar vervoer had opeens weinig te doen, doordat veel mensen thuis werkten. We konden ons geld alleen nog kwijt in de supermarkt en bij online winkels. Dat heeft ertoe geleid dat we in 2020 gemiddeld 75% van ons inkomen uitgaven. Dat was in 2015 hoger: 88%. Gevolg: we gingen meer sparen. Gemiddeld hielden we in 2020 zo’n 6.300 euro meer over dan in 2015, ofwel twee keer zo veel.
Bestedingspatroon wijzigt
We gingen dan misschien minder uit eten en we kochten minder kleding, maar we bleven wel doorgaan met uitgeven. Doordat iedereen meer thuis was, kwamen de mankementen en kleine ergernissen van de eigen woning aan het licht. Nederland toog massaal naar de bouwmarkt en de aannemer om het huis eens flink op te knappen. Ook de inrichting van de woning en de huishoudelijk apparaten die we nu opeens veel meer gebruikten, kregen een groter budget: we besteedden er 20% meer aan.
Als je kijkt naar het bestedingspatroon van het gemiddelde huishouden, dan zie je dat het aandeel huisvesting, water en energie met 1,7 procentpunt is toegenomen en voeding met 1,6 procentpunt. Wat we niet in het restaurant eten, moeten we nu immers in de supermarkt halen. Stoffering en apparaten kregen 1,1 procentpunt meer geld en de overige bestedingen kregen 0,4 procentpunt meer. Dit alles ging ten koste van kleding en schoenen: -0,8 procentpunt, recreatie en cultuur: -1,1 procentpunt, horeca: -1,2 procentpunt en de topper: vervoer met -1,7 procentpunt. Huisvesting, water en energie is de grootste uitgavenpost van huishoudens met ruim 33% van de totale uitgaven. Een grote procentuele wijziging hierin betekent dus ook een grote absolute verandering.
Niet eerlijk verdeeld
Zoals met bijna alles in de wereld zijn er verschillende groepen te onderscheiden die een verschillend effect hebben gemerkt. Helaas voor de laagste inkomensgroep (laagste 10%) kwam deze groep nog steeds te kort. Volgens het CBS bestaat deze groep deels uit zelfstandigen met verliezen uit de eigen onderneming. Zij zullen het dus moeten hebben van de winsten uit eerdere jaren of van hun spaarrekening. De tweede inkomensgroep, voornamelijk mensen met een laag inkomen zoals een bijstandsuitkering, hield wel iets meer over om te sparen. Hoe hoger de inkomensgroep, hoe meer er extra overbleef.
De hoogste inkomensgroepen gegeven relatief veel uit aan kleding, vervoer, recreatie, cultuur en horeca, zegt het CBS. Dat zijn juist de uitgaven die beperkt waren door de coronacrisis. Daardoor konden de hoogste inkomens extra besparen. Wat ik me dan wel weer afvraag, is of het ook niet juist die groepen zijn die meer uitgeven aan het onderhouden en verbouwen van de woning en aan luxe spullen voor thuis. Blijkbaar overtreffen de besparingen voor de hogere inkomens de extra uitgaven in ruimere mate dan voor de lagere inkomens.
Hoeveel geven mensen uit?
Van jezelf weet je misschien wel hoeveel je per maand uitgeeft. Het is interessant dat eens te vergelijken met anderen. De mensen die in de laagste 10% van de inkomens vallen, geven gemiddeld 1.630 euro per maand uit. Dat is 20 euro meer dan in 2015. De volgende 10% geeft gemiddeld 1.730 euro per maand uit, 40 euro meer dan in 2015. De hoogste 80% van de inkomens is minder uit gaan geven. De middelste twee groepen gaven gemiddeld 2.590 euro en 2.890 euro per maand uit en de meestverdienenden maar liefst 5.160 euro per maand. Helaas vermelden de cijfers niet hoe hoog de inkomens van de verschillende groepen gemiddeld zijn, dat zou wel helpen om je eigen situatie te vergelijken.
Coronakilo’s op je spaarrekening
Vrij snel na het begin van de coronapandemie hoorde je overal mensen roepen dat ze kilo’s aankwamen door het thuiszitten. Overigens denk ik eerlijk gezegd niet dat dat nu echt komt doordat mensen niet naar hun werk, de sportschool en het restaurant konden, maar gewoon doordat ze teveel aten, maar goed. Als het gaat om de spaarrekening is het helemaal niet zo erg dat die ook last heeft van coronakilo’s. Met de huidige hoge inflatie is het toch handig om wat extra geld achter de hand te hebben. Bovendien zijn er nog steeds genoeg manieren om je geld uit geven.
Maar om nog even antwoord te geven op de vraag in de inleiding: de coronacrisis is waarschijnlijk toch niet zo goed geweest voor wie moeite heeft met sparen. Juist wie er toch al geen moeite mee had, is erop vooruitgegaan. Alleen de mensen die niet sparen omdat ze al het geld dat ze binnenkrijgen meteen uitgeven aan dingen die ze niet nodig hebben, zullen nu hun leven wel gebeterd hebben. Is die corona toch nog ergens goed voor!
Bron: CBS