Aandelen: waar begin je aan?
Sinds de financiële crisis in 2008 begon, is de rente flink gaan dalen. Als je nog een beetje rendement op je spaargeld wilt, moet je op zoek naar een alternatieve manier om je spaargeld te laten groeien. Een mogelijkheid is te gaan beleggen in aandelen. Daarbij moet je er wel rekening mee houden dat je aanzienlijk meer risico loopt om je geld kwijt te raken dan wanneer je het geld op een spaarrekening zet. Ook kan het rendement lager uitvallen dan verwacht, of zelfs negatief. Maar als het goed gaat, kun je er meer mee verdienen dan met een spaarrekening. Hoe werken aandelen eigenlijk?
Wat zijn aandelen?
Als je aandelen koopt, dan koop je letterlijk aandelen in een bedrijf. Je wordt een klein beetje eigenaar van het bedrijf waar je aandelen in koopt. Als een bedrijf aandelen uitgeeft, doen het dat om geld op te halen. Dat geld kunnen ze bijvoorbeeld gebruiken om investeringen te doen om te kunnen uitbreiden. Als jij een aandeel koopt, geef je het bedrijf geld. In ruil daarvoor krijg je, als het goed gaat, dividend.
Preferente aandelen
Aandelen zijn altijd risicovol. Als je het risico wilt beperken, kun je beleggen in preferente aandelen. Twee belangrijke kenmerken van preferente aandelen zijn dat je bij faillissement voorrang krijgt op uitbetaling ten opzichte van houders van gewone aandelen en dat je bovendien een vast dividend krijgt uitgekeerd. Bij gewone aandelen is dat altijd maar afwachten omdat de dividenduitkering afhangt van de winst die het bedrijf maakt.
Stemrecht
Omdat je mede-eigenaar van het bedrijf bent geworden als je aandelen hebt, heb je ook wat te zeggen. Meestal zul je als particuliere belegger echter zo weinig aandelen hebben dat je invloed erg klein is. Je kunt wel naar een aandeelhoudersvergadering gaan, maar je bent er een van vele aandeelhouders. Er kunnen ook aandelen uitgegeven worden zonder stemrecht, maar dit komt niet zo vaak voor.
Handelen in aandelen
Aandelen kunnen op naam staan, zoals bij een BV (besloten vennootschap) of vrij verhandelbaar (aan toonder), zoals bij een NV (naamloze vennootschap). Vrij verhandelbare aandelen kun je kopen op de beurs. Je gaat niet zelf naar de beurs, maar dat doet een tussenpersoon voor je. Dat kan bijvoorbeeld een bank zijn, maar ook een online broker. Je moet daarbij rekening houden met transactiekosten. Deze kosten kunnen bestaan uit een vast bedrag en een percentage van het transactiebedrag. Door de vaste kosten is het niet voordelig kleine bedragen te verhandelen. Ook over het belegde bedrag betaal je vaak nog kosten, een soort administratiekosten.
Handelen in aandelen doe je om winst te maken. Als je een aandeel hebt gekocht voor 10 euro, dan hoop je dat de waarde stijgt naar bijvoorbeeld 15 euro. Als je het aandeel dan verkoopt, heb je 5 euro winst. Aandelen stijgen in waarde doordat beleggers van mening zijn dat het bedrijf meer waard wordt. Als goede winstcijfers verwacht worden, stijgt de waarde van het aandeel. Iedereen wil dan het aandeel hebben en de vraag neemt toe. Had jij het al eerder gekocht, dan kun je het nu tegen een hogere waarde verkopen. Raakt het bedrijf echter betrokken bij een schandaal, dan gaat de waarde van het aandeel ook net zo hard weer naar beneden.
Is beleggen in aandelen iets voor jou?
Beleggen in aandelen is niet voor iedereen weggelegd. Omdat het beleggen veel risico’s met zich meebrengt, moet je alleen beleggen met geld dat je kunt missen. Ook moet je niet meteen in paniek raken als de koersen dalen. Vaak is het voldoende om je aandelen gewoon te houden en af te wachten tot de koersen weer stijgen. Verder is het handig als je enig zicht hebt op welke aandelen een goede kans maken om in waarde te gaan stijgen. Heb je dit allemaal niet, dan kun je ofwel kiezen om iemand anders voor je te laten beleggen, ofwel kiezen voor beleggingsfondsen. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon helemaal niet beleggen in aandelen.